บทความเพื่อสุขภาพ
แพทย์แผนไทยประยุกต์ สำหรับฟื้นฟูหลังคลอด
ทำไมคุณแม่หลังคลอดต้องรับการฟื้นฟูร่างกาย เพราะในระหว่างการคลอดลูกนั้น แม่ใช้พลังงานไปมากในการเบ่งคลอด รวมทั้งมีการฉีกขาดของเนื้อเยื่อต่างๆ และเสียเลือดไปมาก แม่หลังคลอดต้องมีการฟื้นฟูร่างกาย ซึ่งเป็นช่วงที่ห้ามทำงานหนัก เพื่อให้เนื้อเยื่อ อวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะ มดลูก กลับคืนสู่ภาวะปกติโดยเร็ว
ประโยชน์ของการฟื้นฟูแม่หลังคลอด
1.เพื่อช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพแม่หลังคลอดในช่วงพักฟื้น ให้ร่างกายกลับสู่ภาวะปกติ แข็งแรง สดชื่น พร้อมที่จะดูแล อุ้มลูกและให้นมลูก
2.เพื่อให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วขึ้น ขับน้ำคาวปลา ทำให้หน้าท้องยุบ ลดการปวดท้องน้อย ลดการปวดกล้ามเนื้อตามส่วนต่างๆ ทำให้ข้อต่างๆเคลื่อนไหวได้สะดวก เลือดลมหมุนเวียนดี ช่วยเพิ่มน้ำนมและทำให้น้ำนมไหลสะดวกขึ้น กระชับกล้ามเนื้อ ป้องกันท้องผูก ป้องกันหรือลดการเกิดตะคริว
แนวทางการให้บริการแพทย์แผนไทยประยุกต์
โปรแกรมหลังคลอดที่ให้บริการ
1. การนวดผ่อนคลาย ค่าบริการ 500 บาท/ครั้ง
ประโยชน์ : เพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และลดอาการปวด ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี
2. การประคบสมุนไพร ค่าบริการ 350 บาท/ครั้ง
ประโยชน์ : เพื่อช่วยให้แผลฝีเย็บแห้งดี ลดการอักเสบ และลดการคัดของเต้านม มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ทั้งยังช่วยลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ทำให้พังผืดยืดตัวออก
3. การอบสมุนไพร ค่าบริการ 250 บาท/ครั้ง
ประโยชน์ : ทำให้ร่างกายได้รับความร้อนทั่วตัว รูขุมขนเปิดตลอด ปอดและหลอดเลือดฝอยขยายตัว หายใจสะดวกขึ้น ทำให้ขับของเสีย ทำให้เลือดไหลเวียนสะดวก กล้ามเนื้อผ่อนคลายและลดไขมันที่สะสมไว้ขณะตั้งครรภ์
4. แนะนำการปฏิบัติตัวและการออกกำลังกายหลังคลอด
• พักผ่อนมาก ๆ ช่วง 2 สัปดาห์แรก
• ดูแลแผลฝีเย็บ หรือแผลผ่าตัดให้สะอาดเสมอ
• ดูแลเต้านม ,หัวนมให้สะอาด หลังอาบน้ำและให้นมลูก
• งดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 6 สัปดาห์
อาหารสำหรับแม่หลังคลอดตามศาสตร์การแพทย์แผนไทย
คุณแม่ที่ให้นมลูก ควรจะกินแกงเลียง ที่ใส่ใบแมงลัก ตำลึง และหัวปลี ซึ่งจะช่วยบำรุงน้ำนม และขับน้ำนม แกงจืดตำลึง ผัดดอกกุยช่าย ยำหัวปลีก็ช่วยขับน้ำนมด้วย ส่วนผัก ผลไม้ ช่วยบำรุงและขับน้ำนม เช่น ฟักทอง มะละกอทั้งสุกและดิบ และน้ำคั้นจากขิง และใบกระเพรา ซึ่งมีฤทธิ์ร้อน จะช่วยเพิ่มน้ำนมให้มากขึ้น
ส่วนอาหารที่ไม่ควรกิน คือ งดอาหารรสจัด เผ็ดจัด ของหมักดอง หรืออาหารที่มีกลิ่นรุนแรง ซึ่งอาจส่งผลต่อลูกเกิดอาการจุกเสียด และอาจทำให้คุณแม่ท้องเสีย ควรงดกะหล่ำปลี และฝรั่ง เพราะอาจทำให้ท้องอืด และควรงดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และน้ำอัดลม ซึ่งคาเฟอีนจะถูกขับออกทางน้ำนม ทำให้ลูกมีอาการตื่นเต้น กระวนกระวายไม่ยอมนอน
ท่าออกกำลังกายสำหรับคุณแม่หลังคลอด
1.ฝึกหายใจในท่าครึ่งนั่งครึ่งนอน โดยนั่งเอนหลัง มีหมอนรองใต้หัวเข่า เอามือทั้งสองวางไว้บริเวณหน้าท้อง เป่าลมออกทางปากพร้อมกับแขม่วหน้าท้อง หายใจเข้าทางจมูก ทำ 3-5 ครั้ง ท่านี้ทำได้ตั้งแต่วันแรกหลังคลอดลูกแล้ว
2. ลดอาการปวดมดลูกให้มดลูกกลับเข้าสู่สภาพเดิมนอนคว่ำ เอาหมอนใส่ใต้หน้าท้องไว้ 1-2 ใบ ทำครั้งละครึ่งชั่วโมง วันละ 2 ครั้ง ติดต่อกัน 15 วันถึง 1 เดือน อาจใส่อิฐเผาห่อผ้าไว้แล้วกดนวดที่หน้าท้อง แต่ต้องระวังไม่ให้ร้อนเกินไป
คำแนะนำ
คุณแม่ควรเปลี่ยนอิริยาบถหลังจากคลอดลูกแล้ว 12-24 ชั่วโมง ไม่ว่าจะคลอดอย่างธรรมชาติหรือทำการผ่าตัด เช่นพลิกตัวไปมา นอนตะแคงใช้แขนยันแล้วลุกขึ้นนั่ง ฝึกเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้องและบริเวณก้น เพื่อช่วยให้ถ่ายปัสสาวะและอุจจาระได้สะดวกขึ้น
ติดต่อสอบถาม
โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ ศรีบุรินทร์
โทร. 053-910999
แฟกซ์ 053-153233
อุบัติเหตุฉุกเฉิน โทร. 053-700200
ทำไมคุณแม่หลังคลอดต้องรับการฟื้นฟูร่างกาย เพราะในระหว่างการคลอดลูกนั้น แม่ใช้พลังงานไปมากในการเบ่งคลอด รวมทั้งมีการฉีกขาดของเนื้อเยื่อต่างๆ และเสียเลือดไปมาก แม่หลังคลอดต้องมีการฟื้นฟูร่างกาย ซึ่งเป็นช่วงที่ห้ามทำงานหนัก เพื่อให้เนื้อเยื่อ อวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะ มดลูก กลับคืนสู่ภาวะปกติโดยเร็ว
ประโยชน์ของการฟื้นฟูแม่หลังคลอด
1.เพื่อช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพแม่หลังคลอดในช่วงพักฟื้น ให้ร่างกายกลับสู่ภาวะปกติ แข็งแรง สดชื่น พร้อมที่จะดูแล อุ้มลูกและให้นมลูก
2.เพื่อให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วขึ้น ขับน้ำคาวปลา ทำให้หน้าท้องยุบ ลดการปวดท้องน้อย ลดการปวดกล้ามเนื้อตามส่วนต่างๆ ทำให้ข้อต่างๆเคลื่อนไหวได้สะดวก เลือดลมหมุนเวียนดี ช่วยเพิ่มน้ำนมและทำให้น้ำนมไหลสะดวกขึ้น กระชับกล้ามเนื้อ ป้องกันท้องผูก ป้องกันหรือลดการเกิดตะคริว
แนวทางการให้บริการแพทย์แผนไทยประยุกต์
โปรแกรมหลังคลอดที่ให้บริการ
1. การนวดผ่อนคลาย ค่าบริการ 500 บาท/ครั้ง
ประโยชน์ : เพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และลดอาการปวด ช่วยให้เลือดลมไหลเวียนดี
2. การประคบสมุนไพร ค่าบริการ 350 บาท/ครั้ง
ประโยชน์ : เพื่อช่วยให้แผลฝีเย็บแห้งดี ลดการอักเสบ และลดการคัดของเต้านม มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ทั้งยังช่วยลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ทำให้พังผืดยืดตัวออก
3. การอบสมุนไพร ค่าบริการ 250 บาท/ครั้ง
ประโยชน์ : ทำให้ร่างกายได้รับความร้อนทั่วตัว รูขุมขนเปิดตลอด ปอดและหลอดเลือดฝอยขยายตัว หายใจสะดวกขึ้น ทำให้ขับของเสีย ทำให้เลือดไหลเวียนสะดวก กล้ามเนื้อผ่อนคลายและลดไขมันที่สะสมไว้ขณะตั้งครรภ์
4. แนะนำการปฏิบัติตัวและการออกกำลังกายหลังคลอด
• พักผ่อนมาก ๆ ช่วง 2 สัปดาห์แรก
• ดูแลแผลฝีเย็บ หรือแผลผ่าตัดให้สะอาดเสมอ
• ดูแลเต้านม ,หัวนมให้สะอาด หลังอาบน้ำและให้นมลูก
• งดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 6 สัปดาห์
อาหารสำหรับแม่หลังคลอดตามศาสตร์การแพทย์แผนไทย
คุณแม่ที่ให้นมลูก ควรจะกินแกงเลียง ที่ใส่ใบแมงลัก ตำลึง และหัวปลี ซึ่งจะช่วยบำรุงน้ำนม และขับน้ำนม แกงจืดตำลึง ผัดดอกกุยช่าย ยำหัวปลีก็ช่วยขับน้ำนมด้วย ส่วนผัก ผลไม้ ช่วยบำรุงและขับน้ำนม เช่น ฟักทอง มะละกอทั้งสุกและดิบ และน้ำคั้นจากขิง และใบกระเพรา ซึ่งมีฤทธิ์ร้อน จะช่วยเพิ่มน้ำนมให้มากขึ้น
ส่วนอาหารที่ไม่ควรกิน คือ งดอาหารรสจัด เผ็ดจัด ของหมักดอง หรืออาหารที่มีกลิ่นรุนแรง ซึ่งอาจส่งผลต่อลูกเกิดอาการจุกเสียด และอาจทำให้คุณแม่ท้องเสีย ควรงดกะหล่ำปลี และฝรั่ง เพราะอาจทำให้ท้องอืด และควรงดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน และน้ำอัดลม ซึ่งคาเฟอีนจะถูกขับออกทางน้ำนม ทำให้ลูกมีอาการตื่นเต้น กระวนกระวายไม่ยอมนอน
ท่าออกกำลังกายสำหรับคุณแม่หลังคลอด
1.ฝึกหายใจในท่าครึ่งนั่งครึ่งนอน โดยนั่งเอนหลัง มีหมอนรองใต้หัวเข่า เอามือทั้งสองวางไว้บริเวณหน้าท้อง เป่าลมออกทางปากพร้อมกับแขม่วหน้าท้อง หายใจเข้าทางจมูก ทำ 3-5 ครั้ง ท่านี้ทำได้ตั้งแต่วันแรกหลังคลอดลูกแล้ว
2. ลดอาการปวดมดลูกให้มดลูกกลับเข้าสู่สภาพเดิมนอนคว่ำ เอาหมอนใส่ใต้หน้าท้องไว้ 1-2 ใบ ทำครั้งละครึ่งชั่วโมง วันละ 2 ครั้ง ติดต่อกัน 15 วันถึง 1 เดือน อาจใส่อิฐเผาห่อผ้าไว้แล้วกดนวดที่หน้าท้อง แต่ต้องระวังไม่ให้ร้อนเกินไป
คำแนะนำ
คุณแม่ควรเปลี่ยนอิริยาบถหลังจากคลอดลูกแล้ว 12-24 ชั่วโมง ไม่ว่าจะคลอดอย่างธรรมชาติหรือทำการผ่าตัด เช่นพลิกตัวไปมา นอนตะแคงใช้แขนยันแล้วลุกขึ้นนั่ง ฝึกเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้องและบริเวณก้น เพื่อช่วยให้ถ่ายปัสสาวะและอุจจาระได้สะดวกขึ้น